Nieuws

Duurzaamheid staat steeds vaker op de agenda bij verschillende organisaties. Diverse onderwerpen zoals het stikstofbeleid, de opwarming van de aarde, duurzamer verpakken en zoals afgelopen tijd duidelijk werd, een verwacht tekort op drinkwater in 2030. Allemaal hebben ze impact op het bedrijfsleven, maar beïnvloeden deze nog niet direct. Wel staan verschillende duurzaamheidsthema’s steeds hoger op de agenda. Zo ook het thema; meer transparantie rondom verpakkingsmaterialen in de levensmiddelenbranche. Hier vertellen we je graag wat meer over. 

Meer informatie delen over je verpakking 

Een belangrijke duurzame ontwikkeling in de levensmiddelenbranche is meer transparantie rondom verpakkingsmaterialen en verpakkingen. Meer transparantie is nodig om de afvalstromen te minimaliseren, kosten te reduceren, de juiste verpakkingsbelasting te kunnen afdragen (door de juiste partij in de keten; ‘de vervuiler betaalt’.) en het is ook nog eens beter voor het milieu.  

Begin 2023 is er een wetswijziging doorgevoerd rondom het registreren van de afvalbijdrage per product. Deze wijzigingen dragen bij aan het nemen van de verantwoordelijkheid voor het verminderen van (zwerf)afval.  

Om de juiste berekening voor de afvalbeheerbijdrage per product te kunnen maken is het van belang om een aantal zaken te registreren: Van welk materiaal is de verpakking gemaakt? Hoe is deze verpakking te hergebruiken? Kan het volledig gerecycled worden of maar voor een deel, en hoe wordt deze dan gescheiden weggegooid?  

De vervuiler betaalt, maar waar betalen ze dan voor? 

Stichting afvalfonds verpakkingen zorgt ervoor dat wordt bijgehouden en gecontroleerd dat de vervuiler (lees: de veroorzaker van de soort en hoeveelheid verpakkingsmateriaal dat wordt gebruikt) de rekening hiervoor betaalt in de vorm van een zogenoemde afvalbeheerbijdrage.  

Voorheen was het afdragen van afvalbeheerbijdrage met name gebaseerd op het hoofdelement van de verpakking. Met achteraf scheiden werden alle andere materiaalsoorten dan gesorteerd. Dit is anno 2023 niet meer voldoende. Fabrikanten in de levensmiddelenbranche worden geacht om van de verpakking van een product, alle gebruikte materialen (inclusief de hoeveelheid die gebruikt is per product) te registreren. De afvalbeheerbijdrage is dus een optelsom van ál het materiaal dat wordt gebruikt, niet meer alleen het hoofdelement.  

Meer transparantie in de keten 

In de keten vragen afnemers, vooral de retailers, om transparantie met betrekking tot het gebruik van verpakkingsmaterialen. Dit betekent dat wanneer je als fabrikant producten levert aan een supermarktketen je tegenwoordig ook de gebruikte materialen inclusief de gebruikte hoeveelheid in de verpakking deelt met de supermarkt.  

Wat leg je dan precies vast? 

• Van alle verpakkingen legt men het materiaal inclusief de gebruikte hoeveelheid vast.  

• Dit materiaal kan van verschillende grondstoffen gemaakt zijn, het gaat dus niet alleen om plastics.  
• Het gaat hier om alle materialen die kunnen worden gebruikt voor het insluiten, beschermen, verladen, afleveren en aanbieden van andere producten. 

• Dit geldt zowel voor grondstoffen, als verwerkte producten 
• Dit geldt voor het gehele traject van producent tot gebruiker of consument, ook voor wegwerpartikelen die voor dit doel worden gebruikt. 

Lees op afvalfondsverpakkingen.nl meer over de afvalbijdrage per materiaal. 

Welke soorten verpakkingen horen hier dan bij? 

• Primaire verpakking  
  De verpakking die zo is ontworpen dat het voor de eindgebruiker of consument op het verkooppunt een verkoopeenheid vormt. (lees: de directe verpakking om een product). 
• Secundaire verpakking 
  De verpakking die ervoor zorgt dat er op het verkooppunt een verzameling van een aantal verkoopeenheden gevormd is. De zogenoemde ‘omdoos’ (Voorbeeld: je koopt een tray in met 6 bakjes rauwkost, de tray van karton en het plastic er omheen zijn dan je secundaire verpakking.) Het maakt niet uit of deze verpakkingsmaterialen uiteindelijk zichtbaar zijn voor de eindgebruiker/consument of niet. 

• Tertiaire verpakking 
  De verpakking die zo is ontworpen dat het verladen en het vervoer van een aantal verkoopeenheden of verzamelverpakkingen makkelijker wordt gemaakt om fysieke schade door verlading of transport te voorkomen. (verpakkingsmaterialen die worden toegevoegd voor het transport dus). Weg-, spoor-, scheeps- of vliegcontainers zijn hier geen onderdeel van. 

Hoe en waar leg je deze informatie dan vast? 

Het vastleggen van de verpakkingsinformatie voor retailers gaat via datapools als GS1 Datasource en PS in Food. Het vastleggen van de hoeveelheid productdata in de verschillende datapools groeit exponentieel. De vraag is natuurlijk hoe je dit als producent of importeur allemaal goed bij kunt houden.  

Met behulp van de datamanagementservice van QSTA Food Data heb je zekerheid dat ál jouw productdata, dus ook die van de verpakking, voldoet aan de juiste standaarden. Daarnaast hoef je maar één systeem te vullen waarna de informatie naar al je verkoop- en marketingkanalen kan worden verstuurd. Handig toch?  

Meer weten over wat QSTA voor je kan betekenen? Klik hier!

Wij zorgen ervoor dat alles gereed is voor het digitale schap van nu én de toekomst, voor jouw klant én op je eigen website.​  

Afval wordt een steeds groter probleem in onze samenleving. Beelden van oceanen vol met plastic, overvolle stortplaatsen en afval op straat zorgt ervoor dat er jaarlijks wereldwijd honderdduizend zoogdieren en naar schatting een miljoen zeevogels aan zwerfafval sterven. Daarnaast komen de plastic resten ook terug in de voedselketen. De roep om actie om deze afvalstroom te beheersen groeit. De overheid werkt daarom samen met producenten, maatschappelijke organisaties en kennisinstellingen aan een duurzame economie voor de toekomst. In deze ‘circulaire’ economie bestaat dan zo min mogelijk afval en worden grondstoffen steeds opnieuw gebruikt

Elk jaar worden er stappen gezet om als maatschappij duurzamer te worden.

Naar aanleiding van de Europese wetgeving zijn er voor 2023 wijzigingen aangekondigd rondom de aangifte van de afvalbeheerbijdrage voor producenten en importeurs. Deze wijzigingen dragen bij aan de te nemen verantwoordelijkheid voor het verminderen van het in omloop brengen van (zwerf)afval.

Om welke wijzigingen gaat dit dan precies en welke impact heeft dit dan op jou als producent of importeur? We leggen het je graag uit!

Registratie Single Use Plastic

Ter voorbereiding op 2023 wordt er aan producenten / importeurs al in de aangifte van 2022 gevraagd om informatie te geven rondom het gebruik van ‘Single Use Plastic’ (SUP) verpakkingsmaterialen. Met SUP worden plastic voorwerpen voor consumenten bedoelt die ‘onderweg’, in de regel maar één keer kunnen worden gebruikt. Voorbeelden hiervan die al eerder verboden zijn, zijn o.a. plastic rietjes, bestek of disposables.

Vanaf 2023 horen onder SUP ook verpakkingsmaterialen van eten of drinken bij dat geschikt is voor onmiddellijke consumptie uit de verpakking, zonder verdere bereiding. Je kunt hierbij denken aan maaltijdsalades en yoghurt met fruit of -muesli in portieverpakking.

Nu is het zo dat niet alle verpakkingen waar plastic in verwerkt is een zogenoemde SUP is. Om te bepalen of een verpakking onder de SUP-categorie behoort, zijn de volgende algemene richtlijnen opgesteld.

· Bevat de verpakking plastic? Hierbij maakt de hoeveelheid niet uit

· Wordt het product (in het algemeen) rechtstreeks uit de verpakking genuttigd?

· Is het product geschikt voor onmiddellijke consumptie? (lees: zonder bereiding te gebruiken. Het wassen van bijvoorbeeld fruit wordt hierbij niet gezien als bereiding).

· Heeft de verpakking grote kans om zwerfafval te worden?

De verplichte rapportage is over 2022 van toepassing op 2 categorieën voedselverpakkingen:

· Vormvaste voedselverpakkingen. klik hier voor de beslisboom van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KDV) en check of jouw verpakking in deze categorie valt.

· Drinkbekers. klik hier voor de beslisboom rondom drinkbekers en check of jouw verpakking in deze categorie valt.

Val je in een van bovenstaande categorieën?

Dan ben je verplicht hier over te rapporteren en moet je in de rapportage het gewicht per materiaalsoort aangeven. Daarnaast moet per artikel het aantal stuks in ‘weggooi’-eenheden (SUP-eenheden dus) dat plastic bevat, worden opgegeven.

In onderstaand voorbeeld bevat de ijskoffie 3 SUP eenheden (beker, deksel, seal):

Zit je nog ‘safe’ voor nu? Let dan wel op: per 5 januari 2023 wordt het rapporteren van SUP verpakkingen namelijk uitgebreid met de volgende 3 categorieën:

· Flexibele voedselverpakkingen (de beslisboom hiervoor is nog in ontwikkeling)

· Drankverpakkingen (max. 3 liter)

· Lichte draagtassen (met een wanddikte tot 50 micron)

Over single use plastics wordt vanaf 2023 extra Afvalbeheerbijdrage afgedragen aan de overheid

Over de verpakkingen die gekenmerkt zijn als SUP-verpakkingen zal vanaf 2023 een extra Afvalbeheerbijdrage moeten worden betaald. Let op: deze extra bijdrage gaat per SUP-eenheid. De maatregel wordt genomen om het gebruik van Single Use Plastics te ontmoedigen.

Wie is er eigenlijk verantwoordelijk voor die verpakkingen?

‘De vervuiler betaald’, aldus de overheid. Dit betekent kortweg dat bedrijven die verpakte producten op de Nederlandse markt brengen verantwoordelijk zijn voor de aangifte van de verbruikte verpakkingen. Dit geldt in 2023 dus voor eigen merken die door een producent op de Nederlandse markt wordt gebracht, maar ook voor importeurs die goederen op de Nederlandse markt brengen. De importeur is in deze dan verantwoordelijk voor het afdragen van de Afvalbeheerbijdrage verpakkingen.

Door een wijziging in de definitie producent/ importeur per 1 januari 2023 zal de merkeigenaar van een huismerk vanaf dan verantwoordelijk worden voor de afdracht van de Afvalbeheerbijdrage verpakkingen. Voordeel: de producenten van huismerkartikelen hoeven minder af te dragen. Nadeel: de afnemers (lees: retailers) zal ongetwijfeld de data van de betreffende verpakking bij de producent opvragen. De verwachting is dan ook dat de registratie van de verpakkingen een belangrijk thema blijft voor alle producenten en leveranciers.

De wijzigingen gaan in per januari 2023 maar er is nog veel onduidelijk

De norm is duidelijk: hergebruik verpakkingen en voorkom dat het afval wordt. Het afvalfonds zal komende tijd een aantal beslisbomen ter beschikking stellen om het voor producenten makkelijker te maken om te checken of zijn/haar verpakking onder de SUP-categorie valt of niet.

Doordat deze handige beslisbomen nog niet beschikbaar zijn is er nog veel onduidelijkheid en steekt de vraag “moet ik al starten?” regelmatig de kop op. In mijn optiek is niet starten geen optie, maar hoe weet je nu dat je met de juiste zaken bezig bent? Onderstaand wat tips & tricks:

1. Volg de Webinars van het afvalfonds:

• Webinar over SUP richtlijn – YouTube
• Webinar definitie PI – 18 oktober 2022 – YouTube
• Webinar Verpakkingenadministratie – YouTube

2. Denk vast na over hoe je als producent/leverancier de Afvalbeheerbijdrage verpakkingen kunt vastleggen. Denk hierbij aan het volgende:

· Hoe ga je bepalen of een verpakking van een artikel binnen de SUP-categorie valt?

· Wie wordt hier binnen (en/of buiten) jouw organisatie verantwoordelijk voor?

· Hoe leg je de correcte categorie vast (welke naam geef je het mee) waar een product met een SUP-verpakking onder valt?

· Hoe bepaal je het aantal SUP-eenheden per verpakking van het artikel?

3. Check voor je alle aanpassingen doorvoert bij het afvalfonds verpakkingen of je de juiste route volgt.

Zo weet je precies welke wijzigingen je in de opzet van de verpakkingsadministratie moet doorvoeren en voorkom je dat je als producent veel energie steekt in een niet passende oplossing volgens de definities van het afvalfonds.

4. Stel in de eigen administratie vast voor welke artikelen de afvalbeheerbijdrage moet worden afgedragen volgens de nieuwe normen.

5. Ga na welke artikelen in de eigen administratie überhaupt plastic bevatten, en beoordeel dan per artikel of deze onder de SUP-wetgeving valt. Zo niet? On to the next!

6. Stel voor ieder artikel dat SUP bevat vast onder welke categorie (vaste voedselverpakkingen, flexibele voedselverpakkingen, drinkbekers, drankverpakkingen en lichte draagtassen) het hoort en uit hoeveel SUP-eenheden de verpakking bestaat.

7. Specificeer elk onderdeel (eenheid) van de verpakking (label, deksel, seal etc.) en leg hier het type materiaal met het gewicht van vast.

De verwachting is dat dit per mei 2023 ook in de GS1 datasource vastgelegd moet gaan worden. De ervaring leert dat de grote retailers de betreffende informatie nu al opvragen bij producenten.

Conclusie: wees goed voorbereid en zorg dat je organisatie er op tijd klaar is voor om je product én verpakkingsinformatie goed vast te leggen. En als je hulp nodig hebt, dan horen wij dat bij Foodbyte natuurlijk graag!

QSTA Food Data

Bij QSTA timmeren we hard aan de weg om binnen 3 jaar dé kennispartner op gebied van food & data te worden in de voedingsmiddelenindustrie. We maken veel gebruik van technologie om deze ambitie waar te maken​. De ontwikkeling van het QSTA Food Data portaal voor is hierin een grote stap.

Verder lezen QSTA introduceert: QSTA Food Data portaal 

Volgens de moderne menselijke psychologie zijn er drie mogelijke reacties op stresssituaties: vluchten, vechten of bevriezen. Met andere woorden, bij een bedrijfsgerelateerd probleem kun je het ontwijken, aanpakken of besluiteloos blijven.  

Edgar Koelewijn, Business Information Manager bij Bieze Food Group (BFG), is iemand wiens reactie in de tweede categorie valt. Toen hij zich realiseerde dat introducties van nieuwe producten vertraging dreigden op te lopen door lange wachttijden bij GS1’s Data Management Services (DMS), bedacht hij een oplossing: het opzetten van een zeer efficiënt eigen DMS. 

“Productfabrikanten, die zich op het SyncForce-platform bevinden, hebben nu de mogelijkheid om de Foodbyte PDQ-checker te gebruiken.”  Edgar Koelewijn – Business Information Manager 

Verder lezen Samenwerking QSTA en SyncForce om de datakwaliteit te verhogen

Koppeling met SyncForce zorgt voor automatische verwerking gegevens in GS1 Data Source 

Verder lezen QSTA Food Data, een nieuw DMS voor het vastleggen en controleren van logistieke en etiketinformatie levensmiddelen